Xuất nhập khẩu công nghệ cao là các chỉ số thành phần trong bộ chỉ số đầu vào, đầu ra đổi mới sáng tạo. Xét tổng thể, Việt Nam tăng 2 bậc, xếp thứ 44 thế giới về Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu.

Tối 26/9, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo (ĐMST) toàn cầu (Global Innovation Index – GII) năm 2024 tại Geneva (Thụy Sĩ). 

Theo báo cáo này, Việt Nam được xếp hạng thứ 44 trên 133 quốc gia, nền kinh tế, tăng 2 bậc so với năm 2023. Trong khu vực ASEAN, Việt Nam đứng thứ 4 về ĐMST, sau Singapore, Malaysia và Thái Lan.

Việt Nam đứng đầu thế giới về chỉ số xuất, nhập khẩu công nghệ cao  第1张 Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới công bố Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu. Ảnh: WIPO

Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu là bộ công cụ đánh giá năng lực ĐMST quốc gia có uy tín trên thế giới, phản ánh mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của các quốc gia. Qua đó, các quốc gia sẽ thấy được bức tranh tổng thể cũng như các điểm mạnh, điểm yếu của mình.  

Báo cáo cho thấy, Việt Nam tiếp tục có sự cải thiện thứ hạng đầu vào ĐMST khi tăng 4 bậc so với năm 2023, từ vị trí 57 lên xếp hạng 53. Đầu vào ĐMST bao gồm 5 trụ cột: Thể chế, Nguồn nhân lực và nghiên cứu, Cơ sở hạ tầng, Trình độ phát triển của thị trường, Trình độ phát triển của doanh nghiệp.  

Về đầu ra ĐMST, Việt Nam tăng 4 bậc so với 2023, từ vị trí 40 lên xếp thứ hạng 36. Đầu ra ĐMST gồm 2 trụ cột: Sản phẩm tri thức và công nghệ, Sản phẩm sáng tạo.  

Đáng chú ý, trong năm 2024, Việt Nam có 3 chỉ số đứng đầu thế giới là Nhập khẩu công nghệ cao, Xuất khẩu công nghệ cao và Xuất khẩu hàng hóa sáng tạo (theo % tổng giao dịch thương mại).

Việt Nam đứng đầu thế giới về chỉ số xuất, nhập khẩu công nghệ cao  第2张 Tiến bộ về xếp hạng chỉ số GII của Việt Nam trong giai đoạn 2017-2024. Dữ liệu: WIPO

Trong Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu 2024 của WIPO, Việt Nam được ghi nhận là 1 trong 8 quốc gia thu nhập trung bình cải thiện thứ hạng nhiều nhất tính từ năm 2013. Các quốc gia này bao gồm Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Việt Nam, Philippines, Indonesia, Iran và Morocco.

Việt Nam cũng là 1 trong 3 quốc gia giữ kỷ lục, có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 14 năm liên tiếp (gồm Ấn Độ, Moldova và Việt Nam). 

Trong 14 năm liền, Việt Nam luôn có kết quả ĐMST cao hơn so với mức độ phát triển. Điều này cho thấy hiệu quả trong việc chuyển các nguồn lực đầu vào thành kết quả đầu ra ĐMST.  

Điểm số các trụ cột ĐMST của Việt Nam cao hơn các quốc gia ở nhóm thu nhập trung bình thấp và thậm chí còn cao hơn nhóm thu nhập trung bình cao, ngoại trừ trụ cột về Nguồn nhân lực và nghiên cứu. 

Việt Nam hiện duy trì vị trí thứ 2 về ĐMST trong nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp. Quốc gia thu nhập trung bình thấp duy nhất xếp trên Việt Nam là Ấn Độ với thứ hạng 39.  

Ngoài ra, có 5 quốc gia thu nhập trung bình cao xếp trên Việt Nam gồm Trung Quốc (hạng 11), Malaysia (hạng 33), Thổ Nhĩ Kỳ (hạng 37), Bulgari (hạng 38) và Thái Lan (hạng 41). Còn lại, tất cả các quốc gia xếp trên Việt Nam đều là các quốc gia có nền công nghiệp phát triển, thuộc nhóm thu nhập cao.  

Việt Nam đứng đầu thế giới về chỉ số xuất, nhập khẩu công nghệ cao  第3张 Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ Huỳnh Thành Đạt. Ảnh: Bộ KH&CN

Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu hiện được chính phủ nhiều quốc gia sử dụng như một công cụ tham chiếu quan trọng cho quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, từ đó xây dựng chính sách. 

Chia sẻ về việc Việt Nam tăng bậc trên bảng xếp hạng ĐMST toàn cầu, Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt cho biết, kết quả này có được là nhờ những chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên, liên tục của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các phó thủ tướng.

Bên cạnh đó, phải kể đến sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức KH&CN, các tổ chức hỗ trợ ĐMST và cộng đồng doanh nghiệp những năm qua, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế đang có sự phục hồi tương đối sau tác động nặng nề của đại dịch Covid-19. 

Việt Nam đứng đầu thế giới về chỉ số xuất, nhập khẩu công nghệ cao  第4张 Nở rộ xu hướng tự phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn AINhiều tổ chức đang tự phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) và nhỏ (SLMs) riêng tư thông qua máy trạm tích hợp AI do lo ngại về bảo mật và chi phí đào tạo dữ liệu.